(UTV |කොළඹ) – ලොව පුරා දැනට පවතින සෞඛ්‍ය තත්වය අස්ථාවර, නැවුම් හා ඉක්මනින් වෙනස් වන සුළු වන අතර අපගේ ප‍්‍රජාව තුළ වෙනසක් ඇති කිරීමට කුඩා දේවල්වලට පවා බලපෑම් කර ඇත.
මාර්තු මැද භාගයේ සිට අප නිරන්තරයෙන් සබඳතා පැවැත් වූ පවුලේ සාමාජිකයින්ගෙන් මිතුරන්ගෙන් හා හිතුවතුන්ගෙන් සමාජීය වශයෙන් හුදකලා වීමට අපට පවසා ඇත. මේ මොහොත වන විට ශ්‍රී ලංකාවට මුහුණ දීමට සිදු වී ඇති ආර්ථික බාධාවන් පුද්ගලයින්ට බොහෝ සෙයින් බලපෑ ඇත. තවද, කොවිඞ්-19 පැතිරීමේ අවදානම වැඩි වීම නිසා ජීවිතය නැවත සෙමින් යථා තත්වයට පත් වීමත් සමඟම ඊට බිය වීමටත් කනගාටුවට පත් වීමටත් අපට සිදුව ඇති අතර අපි නැවත අපගේ සාමාන්‍ය ජීවන රටාවට සහ අධ්‍යාපන ක‍්‍රමයට යොමු වී සිටිමු.
කොවිඞ්-19 හි භයානක මාරාන්තික රෝග ලක්ෂණ වර්ධනය වීමට හා ඒවාට ගොදුරු වීමට ‘ඉහළ අවදානමක් ඇති’ යැයි සැලකූ විට එනම්, අධික රුධිර පීඩනය, දියවැඩියාව, හෘද රෝග සහ තරබාරු බව ආදී නිදන්ගත රෝග තත්වයන් ඇති පුද්ගලයින් සම්බන්ධයෙන් මෙම මතය බොහෝ සෙයින් සත්‍යය. මෙය සත්‍යයක් වුව ද, මෙම කාරණය බොහෝ සෙයින් ආදාල වන්නේ තමන්ගේ සෞඛ්‍ය තත්වයන් නිසි ලෙස පාලනය නොකරන පුද්ගලයින්ට ය. එය සාමාන්‍ය ශල්‍යකර්මයකදී හෝ සාමාන්‍ය උණ තත්වයක් තුළ පවා බරපතල සංකූලතා ඇති කරන ‘පාලනය කළ නොහැකි’ සෞඛ්‍ය තත්වයන් බව පෙනේ.
නිසැකවම, මෙම අලූත් තත්වය පිළිබඳ බියජනක හා නුපුරුදු බවත් දැනෙන අතර, නමුත් යුද්ධයන්, දුර්භික්ෂයන්, මූල්‍ය අර්බුද, ඩිජිටල් යුගය, ඇමරිකාවේ 9/11 ලෝක වෙළෙඳ මධ්‍යස්ථානයට එල්ල වූ ප‍්‍රහාරයෙන් පසු තත්වය සහ ඩෙංගු වැනි වෙනත් වසංගත තත්වයන් හමුවේ මනුෂ්‍ය වර්ගයා ‘අලූත් තත්වයන්’ හරහා ගමන් කර තිබීම පිළිබඳව අපි අමතක නොකරමු. නමුත් කාලයත් සමඟ මෙම යතාර්ථයට මුහුණ දීමට අපට සිදු වී ඇත. මෙය ඇතැම් ක්ෂේත‍්‍රයන් මුහුණ දී ඇති කඩා වැටීම් හෝ සිදු වී ඇති මරණ හෑල්ලූවට ලක් කිරීමක් නොවේ, නමුත් මේ සම්බන්ධයෙන් අප නිරන්තරයෙන් ඉගෙන ගනිමින් සිටින අතර, මෙම ප‍්‍රශ්නය ද නිසැකවම ජය ගනු ඇත. මේ සියල්ලම සමඟ, මෙම අභියෝගය නවෝත්පාදනයට යොමු කරයි.
ගෝලීය වසංගතයක් මධ්‍යයේ නොනැසී ජීවත් වීමට පමණක් නොව සාර්ථකත්වයට පත් වීමටත් ඔරෝත්තු දීමේ හැකියාව ගොඩ නගා ගන්නේ කෙසේද?
- ඔබගේ නිදන්ගත රෝග තත්වයන් සම්පූර්ණයෙන් පාලනය කරන්න.
ඔබේ ශරීර සෞඛ්‍ය තත්වය නිරීක්ෂණය කිරීමට ඔබගේ පවුලේ වෛද්‍යවරුන් සමඟ නිරන්තරයෙන් කටයුතු කරන්න, ඒවගේම, ඕනෑම අවස්ථාවක මසකට සරිලන ඖෂධ ප‍්‍රමාණයක් ඔබ සතුව තබා ගන්න. මෙම කාලය තුළ රෝහල්වලට යාමට හෝ සායනවලට සහභාගී වීම ගැන ඔබට ගැටළු තිබේ නම්, විශ්වාසදායී මාර්ග ඔස්සේ උපදෙස් ලබා ගැනීමේ හැකියාවක් ඇති අතර ඒවා නම්, oDoc, MyDoctor.lk, Ayubolife, echannelling සහ Doc 990 වැනි යෙදවුම් මගින් රෝගීන්ට වෛද්‍යවරුන් සම්බන්ධ කර ගත හැකිය. ඒ හරහා ඔබේ වෛද්‍යවරයා සමඟ නිරන්තරයෙන් සබඳතා පැවැත්විය හැකි අතර නව ප‍්‍රතිකාර කිරීම් සඳහා ඖෂධ වට්ටෝරු ලබා ගැනීම, රසායනාගාර වාර්තා සාකච්ඡා කිරීම සහ හමුවීම් සඳහා කරදරයකින් තොරව කලින් වේලාවන් වෙන් කර ගැනීම ආදී සේවාවන් සිදු කර ගත හැකිය. දියවැඩියාව, තරබාරු බව හෝ අධික රුධිර පීඩනය වැනි නිදන්ගත රෝග තත්වයන් ඇති පුද්ගලයින්ට මෙන්ම මානසික සෞඛ්‍ය තත්වයන් පිළිබඳ ගැටළු ඇති අයට ද මෙය විශේෂයෙන් ප‍්‍රායෝගික වේ. අපගේ වැඩිහිටියන්ට ද බරපතල සංකූලතා ඇති විය හැකි අතර එහෙයින් ඔවුන්ගේ ඕනෑම ආසාදිත තත්වයක් සංකූලතාවක් වීමේ ඉඩකඩ ඇති බැවින් කොවිඞ්-19 පූර්වාරක්ෂිත පියවර ගැන වඩාත් සැලකිලිමත් විය යුතුය.
- ඔබගේ කනස්සල්ල ‘සැබෑ ගැටළුවක්ද’ නැත්නම් ‘මනඃකල්පිතයක්’ දැයි හඳුනා ගන්න.
ඔබ යම්කිසි මනඃකල්පිත ගැටළුවකින් පෙළෙන අවස්ථාවකදී නම්, ඔබට මේ දැන් විසඳිය හැකි ගැටළුවක් කෙරෙහි ඔබගේ මනස ඒ සඳහා අවධානය නොකරන බව ඔබට මතක් කර දීම වැදගත් ය. එබැවින් ඔබගේ මනඃකල්පිත ගැටළුව අතහැර වෙනත් දෙයකට අවධානය යොමු කරන්න.
- ඔබගේ කන්සල්ල ගැන සිතීම කල් දමන්න.
කණගාටුවීම වැළැක්විය නොහැකිය. ඔබට දැන්ම එම ගැටළුව සමඟ සම්බන්ධ විය යුතු හැඟීමක් සිත තුළ ඇති කළ හැකිය. මනඃකල්පිත ගැටළුව ගැන සිතීම කල් දමා අපගේ සැබෑ ගැටළු සමඟ ක‍්‍රියා කිරීමට කටයුතු කළ හැකිය. ප‍්‍රායෝගිකව, මින් අදහස් කරන්නේ ඔබ කනස්සල්ලට පත් වීම ගැන සිතීම සඳහා සෑම දිනකම හිතාමතාම කාලය වෙන් කිරීමයි (උදා: සෑම දිනකම අවසානයේ විනාඩි 30ක කාලයක්). මෙය මුලදී අමුතු ක‍්‍රමයක් වුවත්, අදාල දිනයේදී ඔබ ඔබේ ‘කණස්සලූ වන වේලාව’ පැමිණෙන තුරු දවසේ ඉතිරි පැය 23.5 සඳහා එම කණස්සල්ලෙන් මිදීමට උත්සාහ කරන බව ද මින් අදහස් කරයි.
- කණස්සල්ලට හේතූන් සැලකිල්ලට ගෙන ඒවා සීමා කිරීම.
වසංගතය පිළිබඳ යාවත්කාලීන තොරතුරු දැන ගැනීම සඳහා ප‍්‍රවෘත්ති බැලීමට හෝ සමාජ මාධ්‍ය පරීක්ෂා කිරීමට අප බොහෝ දෙනා දැඩි ආශාවක් දක්වයි. කෙසේවෙතත්, මෙය ද ඔබගේ කනස්සල්ල හා කාංසාවට හේතු වන බව ඔබට පෙනෙනු ඇත. සෑම දිනකම ඔබ කනස්සල්ලට පත් වන කාලය සීමා කිරීම වඩාත් සුදුසුය. මේ සඳහා සෑම දිනකම නියමිත වේලාවට පමණක් ප‍්‍රවෘත්ති අසන්න නැතහොත් සමාජ මාධ්‍ය සඳහා වැය කරන කාලය අඩු කරන්න.
- සතිමත්භාවය/සිහි කල්පනාව සහ ආත්මානුකම්පාව ප‍්‍රගුණ කරන්න.
සතිමත්භාවය/සිහිකල්පනාවෙන් වැඩ කටයුතු කිරීමට ඉගෙනීම හා පුහුණු වීම කනස්සල්ලෙන් අත්මිදීමට අපට උපකාර වන අතර සැබෑ තත්වයට අපව රැගෙන එයි. උදාහරණයක් ලෙස, ඔබ හුස්ම ගන්නා ආකාරයට හෝ ඔබ අවට ඇසෙන ශබ්ද කෙරෙහි අවධානය යොමු කිරීම, ප‍්‍රකෘති තත්වයට රැගෙන ඒමට හා කනස්සල්ලෙන් අත්මිදීමට උපකාර වන ආධාරක ලෙස ක‍්‍රියා කළ හැකිය. කනස්සල්ල බොහෝ විට සන්තාපයට පත් කරවන තැනකින් මතු විය හැකිය. මෙවැනි සෘණාත්මක, කාංසාවෙන් යුතු හෝ සිත් තැවුලට පත් කරවන සිතුවිලි සමඟ කටයුතු කිරීම සඳහා සාම්ප‍්‍රදායික ප‍්‍රජානන චර්යා චිකිත්සක තාක්ෂණය මඟින් සිදු කරන්නේ එම සිතුවිලි ලියා හා ඒවාට ප‍්‍රතිචාර දැක්වීමට වෙනස් ක‍්‍රමයක් සොයා ගැනීමයි.
- ඔබගේ මනස හා ශරීරය ශක්තිමත්ව තබා ගැනීමට උපකාර වන සමබර දින චර්යාවක් ඇති කර ගන්න.
ඔබ නිවසේ කොටුවී සිටියා හෝ නැතත් නැවත වැඩට යනවා හෝ නොයනවා නම් හෝ ඔබගේ දවස සැලසුම් කිරීම සඳහා විධිමත් කාලසටහනක් පවත්වා ගන්න. ඔබගේ මනස හා ශරීරය ශක්තිමත්ව තබා ගන්නා ක‍්‍රියාකාරකම් එයට ඇතුලත් කරන්න. අන්තර්ජාලය භාවිතා කරමින් අලූත් දෙයක් ඉගෙනීමට උත්සාහ කරන්න හෝ අලූත් භාෂාවක් ඉගෙනීමට ඔබටම අභියෝග කරන්න. එමෙන්ම, සෞඛ්‍ය සම්පන්න ආහාර ගැනීම, දිනපතා අවම වශයෙන් විනාඩි 30ක් ව්‍යායාම්වල යෙදීම, ප‍්‍රමාණවත්/සතුටුදායක නින්දක් ලබා ගැනීම සහ ඉතා උසස් මානසික හා ශාරීරික ක‍්‍රියාකාරීත්වයක් පවත්වා ගැනීම සඳහා දුම්පානය හා මත්පැන් භාවිතය අඩු කිරීමට සිහි තබා ගන්න. යහපත් සෞඛ්‍ය අසීරු අවස්ථාවලදී හා යම් යම් වෙනස්වීම් වලට ඔරොත්තු දීමට ඔබට උපකාර වෙයි.
- කෘතඥතාව පළ කිරීම ප‍්‍රගුණ කරන්න.
අවිනිශ්චිත අවස්ථාවලදී, කෘතඥතාව පළ කිරීම වර්ධනය කිරීමෙන් ප‍්‍රීතිය, ප‍්‍රාණවත් බව හා වින්දනය යන අවස්ථා සමඟ සම්බන්ධ වීමට ඔබට උපකාර කරයි. සෑම දිනකම අවසානයේදී, ඔබට සතුට ගෙන ආ නිශ්චිත දේවල් පිළිබඳ ආවර්ජනය කිරීමට කාලය ගත කරන්න. එදිනෙදා ජීවිතයේදී ඔබ කෘතඥතාවය පළ කළ දෑ ලියා තැබීම සඳහා දිනපොතක්/පොතක් ආරම්භ කරන්න හෝ ඒ සම්බන්ධයෙන් ඔබ තබන සටහන් බඳුනක දමන්න සහ ඔබගේ නිවසේ සිටින අනෙක් පුද්ගලයින් ද ඊට සම්බන්ධ වීමට උනන්දු කරන්න.
- පිළිගත් ප‍්‍රවෘත්ති මූලාශ‍්‍රයන් පිළිබඳව විශ්වාසය තබන්න.
ඔබ ප‍්‍රවෘත්ති හා තොරතුරු ලබා ගන්නේ කොහෙන්ද යන්න පිළිබඳ ව සිහි කල්පනාවෙන් සිටීමට එය ඔබට උපකාරී වෙයිx පිළිගත් ප‍්‍රවෘත්ති මූලාශ‍්‍රයන් තෝරා ගැනීමට සැලකිලිමත් වන්න සහ ඍණාත්මක ප‍්‍රවෘත්තිවලට ඔබව නිරාවරණය කිරීම සීමා කරන්න, මන්ද එහි අවසන් ප‍්‍රතිඵලය කණස්සල්ල පමණි.
